Tips om veilig zelf voedsel te bewaren in glazen potten (1)

Vandaag was het weer tijd voor wat zelfmaak jam. Bij ons thuis doen we niet lang met een potje; een dag of twee als het goeie jam is 😉 dat betekent dat ik regelmatig nieuwe jam maak. Ik heb dat nu zo vaak gedaan dat het #schoonmaken en #steriliseren van de jampotten ondertussen een routineklusje geworden is. Ik sta er niet meer echt bij stil. Maar ik kan me nog goed herinneren dat ik de eerste paar keer dat ik jam maakte (vooral die zonder suiker) wat huiverig was en bijna een soort smetvrees ontwikkelde; zijn de potten echt goed schoon? Hoe weet ik nu of de jam nog goed is? Ontwikkelen zich geen onzichtbare enge bacteriën waar we ziek van kunnen worden?

De wat complexere processen bij het goed houden van voedsel (en het steriliseren van glazen potten zou je zo wel kunnen zien..) kunnen je tegenhouden bij je eerste stap naar het zelf maken. En dat zou jammer zijn, want jam maken is hartstikke leuk en met deze stappen gaat het steriliseren van jampotten goed en is niet moeilijk.

waarom is het belangrijk om jampotten te steriliseren?

Als je begrijpt waarom de potten schoon moeten zijn, snap je ook beter waar je op moet letten; Doordat je de jam kokendheet in een zeer schoon glas doet en daar een brandschone deksel op doet, hebben bacteriën in de pot weinig kans. Bij het fruit voeg je vaak pectine toe, dat is een zuur poeder waardoor de jam indikt, het zuur zorgt ook dat bacterieen zich minder snel vermenigvuldigen. Lang houdbare jam uit de winkel bevat daarnaast meestal veel suiker; net als zuur is suiker een manier om voedsel langer houdbaar te maken; denk aan snoepjes, die worden hoogstens kleverig als je ze lang bewaart maar verder gebeurt er weinig mee. Houdbare jam zonder suiker, die ik meestal maak), blijft lang houdbaar buiten de koelkast doordat deze zich bevindt in een afgesloten compartiment; een pot-dekselcombinatie.   Door de warmte van de jam zet de deksel uit; door de opgebouwde druk ontstaat een luchtdicht vacuum. De deksel trekt dan een beetje naar binnen en de deksel zit stevig vast. Binnen dit vacuüm staat het rottingsproces waaraan fruit normaliter onderhevig is, stil. Je jam blijft dus lekker zolang het vacuum van de pot niet verbroken wordt. Je weet dat je deksel vaccuum zit als je weerstand voelt bij het opendraaien en je een ‘plok!’ geluid hoort. Je zult merken dat je jam sneller bederft als je een kloddertje jam morst en dit op de rand van je glas blijft zitten met daarop de deksel. Een klein deel van de jam staat daarmee bloot aan de ‘buitenwereld’ en geeft bacteriën een kans, niet na een paar dagen meestal, wel na een paar weken of maanden. Je jam raakt beschimmeld. Schimmel zie je en ruik je; gronderig, muffig. Een pot beschimmelde jam doe je weg… helaas..maar met de tips uit deze blog komt schimmel zelden voor.

Voor jam kan je prima al eerder gebruikte potten nemen. Dat scheelt een rondje naar de glasbak en het maakt je jam goedkoper dan die uit de winkel (gezonder was ie vaak al ;). Het is dus wel heel belangrijk dat je de potten goed schoonmaakt. En dat doe je (bijvoorbeeld) zo:

  1. verzamel wat potten met goed passende deksel. Bekijk deksels aan de binnenkant; ze mogen niet roesten of beschimmeld zijn. Verwijder zichtbaar vuil of aanslag. De potten moeten aan de rand geen barstjes hebben want dan sluiten ze niet goed.
  2. zet een pannetje water op het vuur en voeg hier een plensje natuurazijn toe; dit draagt bij aan een zure omgeving waar bacteriën niet van houden. Doe alle deksels in het water en breng het aan de kook. Kook zo’n tien minuten, deksel op de pan en roer de deksels zo nu en dan even onder.
  3. zet de oven op 140 graden
  4. spoel de potten af onder heet water met een beetje soda of dreft, of laat ze meedraaien in de vaatwasser. Extra schoon worden ze met zo’n ouderwetse ‘pijpenrager’. IMG_8309
  5. zet de potten (eventueel met een laagje water, dat gaat dan straks koken en stoomt de pot nog schoner) in de oven en steriliseer ze zo’n twintig minuten.
  6. Neem de potten met een handschoen uit de oven. Voeg de kokendhete jam toe en sluit goed af met de deksel.

 

IMG_8311

IMG_8312

Natuurlijk zijn er meer manieren om voedsel te bewaren in glazen potten; een andere manier is bijvoorbeeld #wecken. Hierover vertel ik een volgende keer.

Zin gekregen in jam? Sla je slag op de markt en geniet 🙂 hier met een lekker snel recept: https://www.datmaakjelekkerzelf.nl/recyclen/snel-zelf-jam-maken-zonder-toegevoegde-suiker/

4 Comments

  1. Jasmijn verkaik

    Hoi Suzanne, nou dat dus! Wat goed weer dit. Ik probeerde laatst uit te leggen aan mijn man over wekken en sterriliseren etc. en waarom er dan soms wel schimmel op kan komen etc. had hem beter je blogpost kunnen laten lezen. ^_~
    Fijn om te lezen hoe jij dat doet.

    1. admin

      Ha Cindy, dank voor je bericht, mmmm het ligt er vind ik aan wat je doel is. Ik weck wel een soep: dus soep maken, dan in heeel schone, gesteriliseerde weckpotten met rubberring, dan inkoken in een pan met water (hete pot in heet water, koude pot in koud water en dan verwarmen anders knapt het glas), pot tot 2/3e in het water, soep met vlees 30 minuten zachtjes borrelen, zonder vlees 20. Dan is het echt heel lang houdbaar (bij ons zo’n twee jaar) en geen smaakverlies. maar… tel dan wel je electriciteit/gas mee.. Je kunt soep ook invriezen in glazen potten als je wat ruimte laat en niet tot boven afvult zodat het vocht wat uit kan zetten. Een rest pasta (ik neem aan niet de saus maar de pasta zelf?) zou ik geloof ik niet doen, gewoon als kliekje bewaren in de koelkast. Geweckt wordt pasta snot (sorry ;), de pasta saus kan wel, dan zoals de soep, groetjes!

Geef een antwoord